Atlasy konturowania i wytyczne
Wytyczne postępowania diagnostyczno-terapeutycznego u chorych na raka odbytnicy
Aktualizacja (2020r.) zaleceń opracowywanych przez Polskie Towarzystwo Onkologii Klinicznej przy współpracy innych towarzystw naukowych. Zawiera podrozdział dotyczący zasad wyznaczania objętości tarczowych w radioterapii chorych na raka odbytnicy. Zasady te uwzględniają najnowsze dane, które uzasadniają konturowanie mniejszego CTV niż jest to sugerowane w opublikowanych atlasach konturowania (p. niżej). CTV powinien obejmować zawsze guz pierwotny (wyznaczony na podstawie fuzji TK do planowania z badaniem MR), mezorektum, węzły chłonne wzdłuż przebiegu naczyń odbytniczych górnych i – w guzach zlokalizowanych poniżej załamka otrzewnej – węzły chłonne biodrowe wewnętrzne. Kluczowe znaczenie ma napromienianie jak najmniejszej objętości jelita cienkiego i kanału odbytu.
Konsensus ekspertów (2016r.)
Międzynarodowy konsensus ekspertów dotyczący zasad wyznaczania klinicznej objętości tarczowej CTV u chorych na raka odbytnicy. Wskazania w nim zawarte po części opierają się na opinii ekspertów, a nie na dowodach klinicznych, prowadząc do zbyt dużego CTV, a zatem niepotrzebnie zwiększonego ryzyka powikłań popromiennych. Nowsze dane uzasadniają konturowanie mniejszego CTV (p. wyżej).
Atlas RTOG (2008r.)
Atlas zaproponowany przez RTOG. Przedstawia zasady konturowania CTV u chorych na raka odbytnicy i kanału odbytu. U chorych na raka odbytnicy zaleca włączanie do CTV mezorektum, przestrzeni przedkrzyżowej i węzłów chłonnych biodrowych wewnętrznych. Doły kulszowo-odbytnicze nie są obejmowane. Poszerzanie CTV o węzły chłonne pachwinowe i biodrowe zewnętrzne do rozważenia w niektórych sytuacjach klinicznych.
Atlas Roels i wsp. (2006r).
Pierwsza propozycja wyznaczania CTV u chorych na raka odbytnicy na skanach tomografii komputerowej. Definiuje obszary w miednicy oraz regionalne węzły chłonne zagrożone największym ryzykiem nawrotu.
Komentarz dotyczący zaleceń zawartych w atlasie Roels i wsp. (p. wyżej) odnośnie zasadności napromieniania dołów kulszowo-odbytniczych. Ryzyko nawrotu w tej okolicy dotyczy chorych po resekcji brzuszno-krzyżowej, więc ich obejmowanie jest zasadne w radioterapii pooperacyjnej u tych chorych. Po resekcji przedniej nie jest to konieczne. W przedoperacyjnej radioterapii chorych na raka dolnej części odbytnicy nie jest zasadne napromienianie dołów kulszowo-odbytniczych, gdy nie są one zajęte przez raka.
Zalecenia RCR (2021r.)
Brytyjskie wytyczne dotyczące stosowania IMRT u chorych na raka odbytnicy. Zawierają szczegółowe zasady i atlas wyznaczania GTV, CTV i PTV.
Artykuł przedstawia zasady wyznaczania CTV u chorych na wczesnego raka odbytnicy leczonych z intencją zachowania narządu.
Pierwsza propozycja wyznaczania CTV u chorych na wczesnego raka odbytnicy leczonych z intencją zachowania narządu, wraz z oceną wpływu proponowanego sposobu wyznaczania CTV na dawki w narządach zdrowych oraz objętości napromieniane.
Artykuł wprowadza koncepcję TMI – total mesorectal irradiation, t.j. ograniczenia CTV do obszaru wewnątrz powięzi mezorektum.
Artykuł przeglądowy kwestionujący stosowanie dotychczasowych rekomendacji odnośnie wyznaczania CTV w leczeniu chorych na wczesnego raka odbytnicy, gdzie radioterapia stosowana jest z intencją zachowania narządu. Zawiera propozycję ograniczenia objętości napromienianej do mezorektum w bezpośrednim sąsiedztwie guza.
www.clinicaloncologyonline.net
Artykuł przedstawia praktykę ośrodków brytyjskich w zakresie stosowania techniki IMRT u chorych na raka odbytnicy. Zawiera omówienie i porównanie aktualnych wytycznych RCR dotyczących wyznaczania objętości tarczowych (p. wyżej) z dotychczas stosowanymi zasadami wywodzącymi się z techniki 3D.
www.clinicaloncologyonline.net
Artykuł zawiera propozycję dostosowania zasad konturowania wywodzących się z technik 3D do wymogów techniki IMRT w różnych sytuacjach klinicznych u chorych na raka odbytnicy, a także analizę stosowanych dawek fizycznych i biologicznych, również w ramach techniki SIB-IMRT.
Artykuł przedstawia propozycję wyznaczania GTV i CTV w przedoperacyjnej radioterapii u chorych z miejscowym lub węzłowym nawrotem raka odbytnicy, leczonych z intencją radykalną – również u chorych po przebytej radioterapii.
Rekomendacje GEC ESTRO ACROP – brachyterapia
Zalecenia GEC-ESTRO ACROP dotyczące zasad stosowania brachyterapii u chorych na raka odbytnicy.